Sektor małych i średnich przedsiębiorstw

      Wraz z wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej w polskim prawodawstwie pojawiły się nowe terminy; jednym z takich terminów jest: sektor małych i średnich przedsiębiorstw (dalej w pracy nazywany: MŚP). Terminem MŚP posługują się także organizacje o zasięgu światowym, jak choćby Organizacja Narodów Zjednoczonych i Bank Światowy.

      W 2004 roku, zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej, zmieniono wymogi kwalifikujące przedsiębiorstwa do powyższego sektora, mianowicie:

1. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który: w co najmniej jednym z dwu ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro (artykuł 104 w/w ustawy).

2. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który: w co najmniej jednym z dwu ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro (artykuł 105 w/w ustawy).

3. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który: w co najmniej jednym z dwu ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro (artykuł 106 w/w ustawy).

      Trzy powyższe klasy tworzą właśnie sektor MŚP.

      Należy dodać, iż średnioroczne zatrudnienie oblicza się tylko na podstawie pełnych etatów, nie zaliczając osób na urlopach macierzyńskich i wychowawczych.

      Analizując powyższą klasyfikację należy wspomnieć, iż warunkiem zakwalifikowania do sektora MŚP jest posiadanie statusu przedsiębiorstwa, a więc spełnienia definicji ustalonej przez kodeks cywilny w artykule 55.1: „Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej…”. Przedsiębiorstwo jest określane jako podmiot bez uściślenia jaką ma mieć formę prawną.

      Można zadać sobie pytanie: jaki jest sens wyodrębnienia sektora MŚP na tle innych przedsiębiorstw? Odpowiedzi, przede wszystkim, należy szukać w fakcie, iż: kardynalną zasadą systemu rynkowego jest zasada konkurencji; równowaga rynkowa byłaby narażona na destabilizację, gdyby mniejsi przedsiębiorcy nie mogli wpływać na ceny wyrobów i usług.       

      Obecnie, w roku 2014, rozpoczyna się nowy, siedmioletni okres rozdysponowania środków z europejskich funduszy; na lata 2014 – 2020 Unia Europejska przewidziała, że pierwszym obszarem, priorytetowym, będzie: „Spójność i konkurencyjność na rzecz wzrostu zatrudnienia”. Z kolei na drugim miejscu plasuje się: „Pomoc bezpośrednia i wydatki związane z rynkiem”. Jak widać UE koncentruje się właśnie na dofinansowaniu sfer, które wydają się mieć bezpośredni związek z sektorem MŚP. Twierdzenie to można oprzeć na następujących przesłankach:

1. Mniejsze przedsiębiorstwa często nie zajmują się produkcją wieloseryjną, w każdym razie nie tak, jak ma to w przypadku większych przedsiębiorstw, mogą więc zaspokajać bardziej indywidualne gusta klientów i w tym aspekcie rywalizować z większymi producentami – powoduje to większą konkurencyjność na rynku.
2. Przedsiębiorcy sektora MŚP mogą – na obszarach słabiej zagospodarowanych, o większym bezrobociu – zatrudniać osoby, które nie miałyby szans na pracę w wielkich koncernach, o bardziej rygorystycznych zasadach rekrutacji.  Ponadto dla wielu pracowników specyficzna atmosfera panująca w takim mniejszym przedsiębiorstwie, czyli mniejsza anonimowość, powoduje większą identyfikację z firmą i lojalność. Niewątpliwie sektor MŚP wpływa na łagodzenie bezrobocia, co jest szczególnie ważne w związku z trzecim priorytetem UE, a więc: „Rozwojem obszarów wiejskich”.
3. Sektor MŚP jest bardziej elastyczny, jeśli chodzi o zmianę struktury i bardziej innowacyjny w przeliczeniu na jednego pracownika, a także mnie sformalizowany.